Quận 4 cùng giang hồ tp sài thành trước 1975 (1)" title="Embed Code"class="input-embed input-embed-199850" readonly/>

Quận 4 chỉ biện pháp Quận 1 đúng một bé rạch Bến Nghé. Qua ước Calmette hoặc ước Ông Lãnh là cả hai nuốm giới khác hoàn toàn trái ngược nhau hoàn toàn. Từ q.1 xa hoa, nghiêm túc với rất nhiều đường phố rộng lớn, mọi tòa nhà cao tầng bề thế, nhưng chỉ cần phóng tầm đôi mắt về phía Nam, tín đồ ta đã thấy cả một sự không giống biệt. Sự nghèo khó, bựa hàn, và buổi tối tăm.

Bạn đang xem: Quận 4 xưa và nay

Trong các bản quy hoạch sài Gòn, từ tháng Sáu 1923 của phong cách thiết kế sư Hébrard cho đến khi Toàn quyền Decoux cử hai kỹ sư Pugnaire và Cerutti lập quy hoạch sử dụng Gòn-Chợ Lớn từ thời điểm năm 1940 cho 1954 nhằm mục tiêu giãn dân trường đoản cú trung chổ chính giữa ra ngoại thành, hầu hết không đề cập gì đến khu vực Quận 4, nước ngoài trừ việc nhấn mạnh, đó là nơi cải cách và phát triển hải cảng.

Đến năm 1960, cơ quan ban ngành giao cho kiến trúc sư Ngô Viết Thụ quy hoạch tổng mặt phẳng Sài Gòn-Chợ bự thì cũng chỉ tập trung ở vùng đất giữa thành phố sài thành và Chợ bự với một số trong những khu dân cư với nhà cao tầng. Cho tới trước năm 1972, các chuyên viên Mỹ cùng Tổng viên Gia cư đưa ra các phương án quy hoạch lý thuyết cho thành phố sài gòn với quy mô cách tân và phát triển cho mười triệu dân. Tuy nhiên, các phương án đều nhấn mạnh đến việc cải tiến và phát triển Sài Gòn về phía Bắc với Đông Bắc hoặc phía Tây và Tây Bắc, là nơi có nền đất cứng với cao ráo. Không đặt nặng khoanh vùng phía nam vì đó là vùng kênh rạch, khu đất trũng, lại còn là nơi thoát triều của sài Gòn.


Sau năm 1975, người ta cải tiến và phát triển đô thị làm việc phía Nam sài Gòn, mở khu vực quy hoạch thành phố phát triển kinh tế – thương mại – văn hóa truyền thống hướng ra biển. Tất cả những dễ ợt cũng như có nhiều ách tắc, vướng mắc, chưa ổn khi thực hiện, ví như khi mở khu công nghiệp thì có dự án ma hoặc thả nổi kéo dài, đẩy giá chỉ đất, chuyện giải tỏa đền bù, chuyện triều cường, sình lầy ngập nước mùa mưa… không ít chuyện.

Như vậy trên bạn dạng đồ xưa, q.4 chỉ có rẻo khu đất ven sông sài thành là nơi kiến tạo cảng dùng Gòn. Ko kể trục đường Trịnh Minh cố và Hoàng Diệu vuông góc cùng với nhau tạo ra chữ L là gồm nhà phố đường hoàng, còn những khoảng không trong ô vuông đó trở nên tân tiến tự bởi vì với đông đảo khu ổ chuột lụp xụp.

Quá trình thành phố hóa nghỉ ngơi Quận 4 bước đầu từ sau năm 1954, khi chiến tranh ngày càng lan rộng ra khắp miền Nam, các nông dân mất bên cửa do bom đạn hay lo sợ đã ùn ùn kéo lên tp sài gòn kiếm sống. Không tồn tại quy hoạch, tín đồ ta thi nhau chiếm phần đất, đựng chòi, công ty nọ nối đơn vị kia rẽ ngang rẽ dọc, trù trừ bao nhiêu “xoẹt” xuất xắc “xuyệt” (sur) cùng với những số lượng đằng sau. Hang cùng ngõ hẻm chia nhiều ngóc ngách chằng chịt.

Những khu công ty ổ chuột như vậy mọc lên rầm rịt ven các kênh rạch chằng chịt. Dân tứ xứ mang lại vùng đất Quận 4 trú chân, ngày ngày bươn chải tìm sống, giờ chiều về lại trong số những ngôi đơn vị ổ loài chuột lụp xụp thuê mướn thấp tiền được gá không ổn định bằng tôn hay ván cũ để bịt mưa nắng. Mỗi căn nhà chỉ độ rộng chục mét vuông có khi cả một đại mái ấm gia đình ở chung với nhau. Tối họ ở ngủ xếp lớp cạnh nhau, mơ ngủ quơ thủ công là đụng ngay vào người kế bên.

*
Một góc quận 4, sài thành trước 1975 (file photo)

Nhà văn đánh Nam bao gồm nói một ít về Quận 4: “Rạch ước Ông Lãnh xưa vì ông Lãnh sự xuất chi phí ra tạo ra sự mới mang tên là ước Ông Lãnh”. Tuy vậy cũng fan nói là vì ông Lãnh binh Nguyễn Ngọc Thăng, trấn thủ đồn Cây Mai, một vị tướng kháng Pháp vào nuốm kỷ 18-19 ở sài gòn đã mang lại bắc cây cầu này qua rạch, thuở đầu làm bởi gỗ, cho năm 1928, fan Pháp cho xây lại bởi xi măng. Còn theo sách Địa chí tỉnh Gia Định xưa thì chợ ước Ông Lãnh là ngôi chợ được kiến tạo rất sớm ở sài Gòn, khoảng chừng năm 1864, ngay tiếp nối chợ ước Muối cũng được lập.


Cái thương hiệu “Cầu Muối” khởi nguồn từ việc rất lâu rồi các ghe muối bột từ miền Trung, miền Tây đổ về những kho muối hạt ở sài thành nằm bên trong rạch Bến Nghé, lúc đó đường Nguyễn Thái Học thời buổi này còn là một trong những con rạch bé dại cho ghe thuyền đi sâu vào kho trữ muối. Cả nhị chợ phần đa là khu vực “trên bến bên dưới thuyền”. Giao thương mua bán tấp nập nên nhiều người dân Hoa và dân lao đụng tứ xứ kéo mang lại đây dựng chòi lập ra chợ mong Muối.

Hàng cửa hàng ở chợ cầu Muối phân phát triển, tiểu thương nhỏ lẻ họp chợ càng đông, số lượng sản phẩm càng mập kéo theo lực lượng bốc vác tăng lên. Chứng trạng tranh giành trong làm cho ăn bước đầu xảy ra. Thời điểm này, dân “cửu vạn” lập thành những nhóm nhỏ để thầu vấn đề bốc xếp hàng hóa thì giới sale cũng đề nghị bảo kê để yên ổn làm cho ăn. Một thế lực đen với những cái tên xuất hiện. Từ đó, chuyện đâm chém giữa những băng nhóm giang hồ nước tranh giành địa phận diễn ra. Tín đồ làm ăn uống cũng đề xuất trở đề xuất dữ dằn để rất có thể tồn tại ở khu vực khốc liệt này.

Sau này rạch cầu Muối đã trở nên lấp, để xây đại lộ Kitchener, là mặt đường Lò Heo, bởi khu này xa xưa gồm lò phẫu thuật heo, tiếp nối tên mặt đường là Nguyễn Thái Học. Chợ mong Muối đã hết gần với bến sông nữa, vì chưng rạch đang lấp. Dân tứ chiếng lại cho dựng chòi trên khu vực sình lầy này để ở. Từ những năm 1950-1965, chợ cầu Muối được ví như “bến Thượng Hải” ngơi nghỉ Việt Nam.

Trước năm 1975 và sau đó cho đến năm 2003, chợ mong Muối nằm ở vị trí góc phía Bắc đường Cô Giang với Nguyễn Thái học tập ngày nay. Chợ mong Muối sau này này, từng rơi vào hoàn cảnh tay quấn Nguyễn tân tiến tức “Minh ước Muối”. Minh đã desgin một đế chế quản lý với cả trăm bầy em, vừa bảo kê vận động kinh doanh của những chủ mặt hàng vừa điều binh khiển tướng đội khuân vác, tài xế chở hàng. Nội quy mà “Minh mong Muối” đưa ra: “Đôi bên cùng có lợi, sạp hàng tồn trên thì bọn họ tồn tại”.

Sau năm 1975, những vùng đất dữ ở tp sài gòn bị xóa sổ, tuy nhiên rồi một ông trùm mới nổi lên sống chợ mong Muối là Châu phát Lai Em, một bầy em Năm Cam. Ông trùm này ép những chủ hàng, kinh doanh nhỏ cho nhóm bầy em của mình thầu việc bốc xếp với nộp tiền bảo kê hằng tháng. Nhưng dần dần các băng team giang hồ không còn hoàn toàn có thể dùng “luật ngầm” để hưởng lợi từ tiểu thương. Họ bị bắt, mang đi cải tạo. Phần lớn thứ nỗ lực đổi. Đến năm 2003, chợ cầu Muối dời ra Thủ Đức.

Thực ra lúc xưa khu vực chợ cầu Muối và chợ ước Ông Lãnh nằm trong vùng “ba chợ” ở dùng Gòn. Vùng này trước kia còn tồn tại khu bán hàng khô tạp hóa, bị hỏa thiến cháy rụi, tổ chức chính quyền lúc đó mang đến xây lại, thành một chợ có tên “Chợ Cháy”. Do đó mà dân ở khu vực này được call là “dân ba chợ”. “Ba chợ lúc ấy là 1 trong những xóm náo nhiệt nhất tp sài gòn xưa. Chợ này biện pháp chợ cơ chỉ chừng vài ba trăm mét. Đó là chợ cầu Ông Lãnh, chợ cầu Muối cùng chợ Cháy. Sản phẩm & hàng hóa từ những tỉnh đem lại đây hoặc trường đoản cú đây đưa đi các tỉnh hay là vào ban đêm.

Người tập trung buôn bán đến cả ngàn, riêng phu khuân vác cũng đông mang lại hai tía trăm người. Tính tự năm thành lập 1875 mang đến năm giải tỏa, thôn “ba chợ” xưa hiện hữu, ghê doanh mua sắm liên tục được tối thiểu 128 năm. Fan ta còn nói rằng vụ cháy nổ lớn ở chợ ước Muối gần cầu Ông Lãnh năm 1971, sở cứu giúp hỏa đã yêu cầu điều động hơn mười xe chữa cháy đến, nhưng vì lúc đó chợ đang hết sức đông, sản phẩm chằng chịt, san gần cạnh nhau bắt buộc rất khó vào, đề xuất truyền tin gấp xuống Biên Hòa nhờ Không quân hỗ trợ. Trực thăng và máy cất cánh CH 47 Chinook đã đựng cánh về thành phố sài thành chữa cháy kịp thời nên chỉ thiệt hại về đồ dùng chất, không có thương vong.

Xem thêm: Tên Thật Của Hoài Linh Là Ai Và Vợ Con Hiện Tại Hot Nhất, Hoài Linh (Nhạc Sĩ)

Sau năm 1975, với vấn đề đô thị hóa, nhiều hộ dân đã buôn bán nhà, dời đi vị trí khác. Quận 4 biến hóa nhiều, từ hiệ tượng đến đặc điểm xã hội. Nhưng trong tâm trí của người thành phố sài thành khi ghi nhớ về quận 4 xưa, có thể vẫn còn hãi hùng từ bỏ những địa điểm như Kho 5, khu hai mươi thước, hẻm 148 Tôn Đản, buôn bản Oxi gạch, buôn bản Dừa, hẻm chùa Giác Quang, ô cầu Dừa, hãng sản xuất Phân, xã Dừa, khu vực sân banh đống Mụ, Viện bài bác Lao, hẻm Hiệp Thành đầy tai tiếng.

Nếu như fan ta nói Chí Phèo trong tác phẩm văn học của phái nam Cao như một cá nhân có cuộc sống đen tối bế tắc, bị “lưu manh hóa” bởi vì xã hội thì tôi lại hốt nhiên nhớ cho một bài bác hát bởi vì Phạm Duy cùng Ngọc Chánh chế tạo trước 1975 được không ít người biết mà các thanh niên giờ đây cảm thấy nghịch vơi, tối tăm, như là 1 trong vết tích “du đãng hóa” trước thời cuộc. Phiên bản nhạc “Vết thù trên sườn lưng ngựa hoang”, viết về một cuộc sống của tay giang hồ sài Gòn, Đại Cathay ngày ấy, một cuộc sống tội lỗi, khép lại ở tuổi đời 26.

Từ quận 1 xa hoa, tráng lệ với những đường phố rộng lớn lớn, đa số tòa nhà cao tầng đẹp đẽ, chỉ việc phóng tầm đôi mắt về phía nam, tín đồ ta đang thấy cả một sự không giống biệt.

Quy hoạch cúng ơ

Trong các phiên bản quy hoạch về sử dụng Gòn, từ tháng 6-1923 của bản vẽ xây dựng sư (KTS) Hébrardcho đ?n ến lúc Toàn quyền Decoux cử nhì kỹ sư Pugnaire và Cerutti lập quy hoạch tp sài thành - Chợ Lớn từ năm 1940 đến 1954 nhằm dãn dân từ bỏ trung chổ chính giữa ra các khu vực ngoại thành cùng làm nền tảng cơ sở cho những quy hoạch thành phố sài gòn - Gia Định - Chợ Lớn sau đây đều không nói gì đến khoanh vùng quận 4, không tính việc nhấn mạnh nơi đó là nơi trở nên tân tiến hải cảng.

Đến năm 1960, chính quyền giao đến KTS Ngô Viết Thụ làm cho quy hoạch tổng phương diện bằng tp sài gòn - Chợ Lớn. Quy hoạch này tập trung vào không gian của quanh vùng giữa thành phố sài gòn - Chợ béo với khu dân cư cao tầng.

Cho đến trước năm 1972, các chuyên gia Mỹ với Tổng viên Gia cư gửi ra giải pháp quy hoạch triết lý cho TP tp sài thành với quy mô cùng hướng cải tiến và phát triển chủ đạo của không khí TP mang lại 10 triệu dân trong tương lai.

Tuy nhiên, những phương án đều nhấn mạnh đến việc cải tiến và phát triển TP về phía bắc và hướng đông bắc với tây và tây-bắc là nơi tất cả nền khu đất cứng cùng cao ráo. Còn khu vực phía phái nam hạn chế cải tiến và phát triển vì là vùng kênh rạch và vùng đất trũng, đất đang thấp còn là một nơi bay triều của sài Gòn.

Vì vậy trên phiên bản đồ xưa, q.4 chỉ gồm rẻo đất ven sông sài gòn là nơi desgin cảng sử dụng Gòn. Không tính trục con đường Trịnh Minh vậy và Hoàng Diệu vuông góc cùng với nhau sản xuất chữ L là gồm nhà phố lối hoàng, còn những không gian trong ô vuông kia mặc sức trở nên tân tiến tự vị với hồ hết khu ổ loài chuột lụp xụp.

Nhà không số, phố không tên

Quá trình city hóa sống quận 4 ban đầu từ sau năm 1954, khi chiến tranh ngày càng lan rộng ra khắp miền Nam, nhiều nông dân mất đơn vị cửa bởi vì bom đạn hay lo âu đã ùn ùn kéo lên tp sài thành kiếm sống. Họ chỉ với cách chạy mang đến vùng đất quận 4 trú chân để từng ngày bươn chải tìm sống, chiều tối về lại trong số những ngôi công ty ổ con chuột lụp xụp mướn mướn tốt tiền được gá tạm thời bằng tôn tốt ván cũ chỉ đủ bít mưa nắng. Số đông khu công ty ổ chuột như thế mọc lên chen chúc ven những kênh rạch nhằng nhịt ở quận 4. Mỗi căn nhà chỉ độ rộng chục mét vuông có lúc ở cả một đại mái ấm gia đình chung nhau. đều sinh hoạt đủ kiểu, từ nhà hàng đến mến đều ra mắt trong không khí chật hẹp đó, về tối nằm ngủ xếp lớp cạnh nhau theo kiểu cá mòi đóng góp hộp mà chỉ mơ ngủ quơ tuỳ thuộc là va ngay vào tín đồ khác.

*

Những khu công ty ổ loài chuột trên sông ngòi quận 4. Ảnh tứ liệu

Không có quy hoạch, không thống trị xuể, bạn ta thi nhau chiếm phần đất, đựng chòi, đơn vị nọ nối đơn vị kia rẽ ngang rẽ dọc, không biết bao nhiêu “xuyệt”. Vận tốc đặt tên đường và số nhà quan trọng nào theo kịp vận tốc cất nhà. Cần ở quận 4 bắt đầu sinh ra hồ hết “nhà ko số, phố không tên” gồm khi kéo dãn rất những năm. Ngày còn học cấp III, tôi bao gồm một cô bạn cùng lớp bên đâu đó trê tuyến phố Tôn Thất Thuyết. Một hôm cô bệnh, xin ngủ cả tuần. Tôi định đi thăm cô thì mấy cô bạn khác cũng nghỉ ngơi quận 4 ngăn lại, nói “ông chỉ có đợi khi nào người bên nó dẫn ông đi theo vào nhà thì được, còn số công ty trên học bạ có đấy cơ mà ông tìm cả ngày cũng không ra được nhà đâu”.

Nhà văn trường đoản cú Kế Tường đã từng có tuổi thơ sống trong những khu bên ổ chuột ở hẻm phái nam Tiến, quận 4 nhắc lại về khu vực sinh sống của bản thân lúc đó: “Hẻm phái nam Tiến chia nhiều ngóc ngách dằng dịt và người dân tứ xứ hầu hết ở bên mướn cất trên sông ngòi nước ra vô mỗi ngày nhưng bao hàm con rạch nước tù túng đọng, rất kỳ nhơ bẩn, bốc mùi hôi kinh khủng khiếp cả mùa mưa lẫn mùa nắng. Và nhà nào cũng đều có cầu tõm sinh sống phía sau, thải trực tiếp xuống kênh rạch, thậm chí còn là mương, ví như nhà không có cầu tõm riêng biệt thì cả xóm đi cầu tủm công cộng năm ngăn hoặc bảy phòng mà người ta gọi đùa là quán ăn năm căn hoặc bảy căn”. Mặc dù đi dọn dẹp và sắp xếp “sinh thái” như vậy nhưng bạn ta vẫn múc nước kênh lên cần sử dụng (!).


Lâu lâu các xóm ổ con chuột lại bị cháy ban đêm. Nhà vật tư rẻ tiền dễ cháy, lại cạnh bên nhau, cứ mỗi trận cháy có khi cả trăm căn nhà thành tro bụi. Tín đồ ta đồn là cơ quan ban ngành giải tỏa đất không được nên các nhà thầu xây dừng thuê người đốt để đưa mặt bởi xây “buyn đinh” tìm lợi. Thực hư ra sao không biết, chỉ biết cứ từng một trận cháy lớn là hàng trăm ngàn đến hàng vạn con fan lại nheo nhóc không có chỗ ở, lại ùn ùn kéo nhau đi tìm kiếm cất đơn vị ổ chuột địa điểm khác.

Đất dữ quận 4

Sống trong chốn nghèo khổ, nghèo khổ như thế, tệ nạn tiếp tục diễn ra, trộm cắp, cờ bạc, đĩ điếm, ma túy rồi cướp giật thoả thích tung hoành. Với địa thế phức tạp, dân bất hảo tứ phương kéo về nương náu, những băng đảng chiếm giật đặt khu vực đây có tác dụng sào huyệt. Tính xấu lan nhanh, quận 4 bùng lên là đất dữ. Ở đây bạn ta học tập móc túi trước lúc biết phương diện chữ. Học cách cầm dao chém người trước khi nói giờ đồng hồ yêu thương. Trai tứ chiếng gặp mặt gái giang hồ. Đàn bà phụ nữ có chút nhan sắc dễ dẫn đến dụ dỗ đi phân phối trinh, bán dứt rồi thì thường xuyên bán dâm. Không tồn tại nhan nhan sắc thì học tập nghề đánh cắp hoặc chôm chỉa. Sáng sủa sáng, đa số đệ tử của nghề “hai ngón” trang điểm, nạp năng lượng mặc long lanh cứ như đái thư xuất xắc mệnh phụ đơn vị giàu ngồi lên xích lô rảo quý phái quận 1 ăn uống hàng. Chủ siêu thị nào sơ sẩy là mất cả mớ đồ, khách hàng đi mặt đường mất cảnh giác với nhẵn hồng ở kề bên là bóp tiền trong túi không cánh nhưng mà bay.

Nhiều đại ca lừng lẫy tp sài thành có gốc gác từ bỏ quận 4. Trước năm 1975, gồm Đại Cathay xưng hùng xưng bá qua tận quận 1 đánh dẹp những băng đảng khác, thâu tóm địa bàn. Sau năm 1975 bao gồm ông quấn Năm Cam vươn tay mọi cả sử dụng Gòn. Ở quận 4 bao hàm tướng cướp chuẩn bị đâm fan không gớm tay, kết thúc vào ngồi thản nhiên nhậu tiếp, ăn uống cơm tù nhiều hơn ăn cơm trắng nhà. Hình xăm đầy người, ko kể hình đầu lâu, quan tài, gái gú… còn xăm hầu hết câu chữ đã thành gớm điển, bước vào sân khấu nhưng người thành phố sài thành không thể quên như một đi không trở lại, chịu đựng chơi đùa tới cùng, Xa quê nhà nhớ mẹ hiền…

Người thành phố sài thành nhìn về quận 4 như một sự hãi hùng, những địa điểm như Kho 5, khu hai mươi thước, hang cùng ngõ hẻm 148 Tôn Đản, buôn bản Oxi Gạch, làng Dừa, hẻm miếu Giác Quang, Ô ước Dừa, thương hiệu Phân, thôn Dừa, khu vực sân banh đống Mụ, Viện bài Lao, hang cùng ngõ hẻm Hiệp Thành… là những địa danh 1 thời chỉ lắp với tai tiếng.

Nỗi oan người quận 4

Chỉ một số nhỏ tuổi dân giang hồ, gái điếm tung hoành nghỉ ngơi quận 4 nhưng đã tạo cho không biết bao nhiêu người dân lương thiện tại đây bị sở hữu tai tiếng. Đã có thời bạn ta dị ứng gay gắt với dân quận 4, không cho lấy vợ gả chồng, thậm chí cấm đoán con chiếc chơi với bạn học quận 4. Nguyên nhân rất 1-1 giản: sống trong dòng chốn đấy, ko đầu trộm đuôi chiếm thì cũng chính là dạng nghèo rớt mồng tơi, cả đời không mở phương diện lên được.

Nghèo là loại số cái phận, chưa hẳn là cái tội dòng tình đưa ra hết… tôi đã nghe không ít người dân quận 4 nói như vậy. Bọn họ là những người lao động nghèo khổ, hoàn toàn có thể không có trình độ văn hóa, không có tiền bạc, từng ngày mưu sinh vất vả với phần đa giấc mơ nho nhỏ. Có không ít câu chuyện về tình người ấm cúng trong các khu thôn nghèo q4 đùm quấn nhau khi cực nhọc khăn, tai họa…

♦♦♦

Với vấn đề đô thị hóa, hầu như các hộ dân cư trên đông đảo khu nhà ổ loài chuột tại q4 đã gật đầu bán đất, dời đi chỗ khác. Phần nhiều đường phố, khu người dân mới được xây dựng xinh xắn trên nền đất ổ loài chuột năm xưa, quận 4 là quận biến hóa nhiều nhất, từ bỏ cả hình thức đến tính chất xã hội so với cha quận còn sót lại của loạt bài bác này.


Tôi gồm một đứa bạn học khác, mái ấm gia đình giáo viên bởi vì gia cảnh khó khăn phải bán nhà bên quận 1, qua mua căn hộ quận 4 vào hẻm. Sinh sống trong quần thể lao động liên tục nghe gượng nhẹ lộn, chửi thề… nhưng con cái đều hết sức ngoan ngoãn, vơi dàng, thùy mị, các phụ nữ đều đổi mới giáo viên giỏi. Gia đình cô ấy là 1 trong bông sen như rất nhiều bông sen khác ở quận 4 không xẩy ra bùn lầy làm mất đi đi mừi hương và sự tinh khiết.

Bài viết liên quan