Nghề đúc đồng truyền thống cuội nguồn của việt nam đã có từ rất lâu đời. Thời những vua Hùng dựng nước đang có các khí đồ vật được đúc bằng đồng: Mũi tên đồng, ngọn giáo... Và trên những linh trang bị như trống đồng Đông sơn được va trổ phần lớn đường nét, hoa văn, các hình tượng đặc trưng của văn hóa dân tộc vô cùng tinh xảo. Điều đó chứng tỏ rằng nghệ thuật đúc đồng của tín đồ thợ bằng tay Việt Nam vẫn sớm đạt đến quý phái tinh hoa.
Tượng Phật A Di Đà Ngũ Xã. Ảnh Huy Thịnh

1. Trong những những làng nghề đúc đồng sinh sống nước ta, thứ 1 phải nói đến làng nghề đúc đồng Ngũ Xã, Thăng Long - Hà Nội. Theo sử sách lưu lại vào thời Lê (1428 - 1527), để có tiền cùng đồ cúng tế lễ mang lại nhà vua, triều đình sẽ tập hợp một trong những nghệ nhân cùng thợ đức đồng có trình độ chuyên môn cao làm việc 5 làng mạc thuộc huyện Siêu nhiều loại (nay là Thuận Thành, Bắc Ninh) là Đông Mai, Châu Mỹ, Lộng Thượng, Điện Tiền cùng Đào Viên về Thăng Long, chọn vùng đất ven hồ Trúc Bạch lập làng mạc nghề đúc đồng Ngũ Xã. Tại đây, dân làng mạc lập thành phường nghề điện thoại tư vấn là phường đúc đồng Ngũ Xã. Vì chưng đất đai tại đây nhỏ, hẹp chưa đầy 0,23km2, nên bạn dân Ngũ Xã không người nào làm nghề nông mà đa số làm nghề đúc đồng thủ công. Cục bộ dân làng mạc đều triệu tập sản xuất, vận chuyển, cài đặt bán, tiêu tốn các sản phẩm đồ đồng. Ngũ buôn bản là nơi cung cấp các thành phầm đồng thau ấn tượng cùng cấp cho Thăng Long xưa. Thời bấy giờ nghề đúc đồng Ngũ thôn được xem là một vào 4 nghề tinh hoa hàng đầu của Thăng Long, đề xuất dân gian tất cả câu:

Lĩnh hoa im Thế,

Đồ gốm bát Tràng, 

Thợ quà Định Công,

Thợ đồng Ngũ Xã.

Bạn đang xem: Làng đúc đồng ngũ xã

Thuở ban đầu, làng Ngũ Xã chuyên đúc tiền với đồ thờ mang lại triều đình. Theo thời gian, nghề đúc ngày dần phát triển, các nghệ kỹ năng hoa có đầu óc sáng sủa tạo, cùng những người thợ có trình độ chuyên môn cao sẽ đúc các đồ dùng phục vụ đời sống mỗi ngày của tín đồ dân như mâm, nồi, chậu đồng... đôi khi đúc một vài đồ thờ tự như tượng Phật, bát hương, đỉnh, đèn nến, lọ hoa, cỗ tam sự, ngũ sự bằng đồng... Dân làng đúc đồng Ngũ xóm trở đề nghị quen thuộc thân cận với người dân khắp các miền khu đất nước.

Nói là xóm nghề nhưng mà thực ra, hiện thời nó là phố Ngũ xóm thuộc quận cha Đình, Hà Nội. Làng đúc đồng Ngũ Xã tất cả tuổi đời khoảng tầm 500 năm cùng là trong số những làng nghề đúc đồng lừng danh của Việt Nam. Họ cùng khám phá một số thông tin về lịch sử vẻ vang ra đời, thực trạng sản phẩm hiện thời của thôn nghề Ngũ làng nhé.

Ngũ Xã tốt Ngũ Xá?

Trước tiên, cần nói rõ, một trong những người thường tốt nhầm tên của làng mạc nghề này là Ngũ Xá là sai. Thực tế, tên gọi đúng của xã nghề là Ngũ Xã, có nghĩa là Năm (5) Xã.

Theo nhiều tài liệu định kỳ sử khắc ghi thì khoảng thế kỷ 17 – 18 đời Lê, một số trong những thợ đúc đồng sống năm làng mạc của huyện Siêu nhiều loại (nay là Thuận Thành, Bắc Ninh) cùng huyện Văn Lâm, Hưng yên ổn là xã Đông Mai, Châu Mỹ, Lộng Thượng, Đào Viên với Điện Tiền có tên Nôm là thôn Hè, thôn Me, xóm Giồng, xóm Dí trên và làng Dí dưới kéo về đây mở lò đúc đồng, hotline là Tràng Ngũ thôn (có nghĩa là trường đúc của năm xã).

Tuy nhiên cũng tài giỏi liệu khác nói đấy là nơi tập hợp của các thợ đúc đồng của năm thôn của tổng Đề Cầu: An Nhuệ, Kim Tháp, Lê Xá, Thư Đôi và Đề Cầu.Tựu chung lại cái brand name Ngũ làng là ý kể tới nơi quy tụ của rất nhiều người thợ đúc đồng của năm xã khác nhau đến trên đây mở lò đúc đồng.

Làng Đúc Đồng Ngũ Xã

Trước đây, khi kể tới Ngũ Xã giỏi thường đọc nhầm thành Ngũ Xá, tín đồ ta biết ngay mang đến một buôn bản nghề đúc đồng truyền thống cuội nguồn với nhiều sản phẩm đúc tinh hoa và kích cỡ lớn. Điểm quan trọng nhất trong sản phẩm của xóm đúc đồng Ngũ buôn bản là chuyên môn đúc tức tốc khối, kể cả với những sản phẩm lớn và vô cùng lớn. Tiêu biểu trong các đó là tượng phật Phật A Di Đà tại thiết yếu chùa Ngũ Xã.

*
Một trong 2 xưởng đúc đồng còn hoạt động vui chơi của làng nghề đúc đồng Ngũ Xã

Thời nay, chắc hẳn rằng khi nói tới Ngũ Xã, tín đồ ta vẫn biết nhiều hơn nếu nói đến Phở Cuốn Ngũ Xã. Ít ai biết được làng đúc đồng Ngũ Xã new là thôn nghề truyền thống lâu đời hơn. Ngũ Xã nổi tiếng từ lâu với nghề đúc đồng. Không ít những pho tượng và đồ thờ bằng đồng của không ít ngôi chùa, đình ở vn được đúc bởi những người thợ của xã đúc đồng Ngũ Xã.

Trong số đó, lừng danh nhất có lẽ rằng là pho tượng Phật A Di Đà ở miếu Thần Quang nằm ở tại xóm Ngũ Xã. Pho tượng cao 3,95 m, khoảng cách giữa nhị đầu gối là 3,60 m. Đây được xem là pho tượng ông phật A Di Đà bằng đồng thứ nhất ở Việt Nam. Pho tượng Phật A Di Đà ở miếu Thần Quang cũng là pho tượng bằng đồng đúc có trọng lượng lớn thứ hai Việt Nam. Tượng phật Phật bằng đồng có trọng lượng lớn nhất vn thuộc về bức Đức Phật tổ Như Lai ở chùa Non Nước – Sóc Sơn, Hà Nội. Bức tượng này được đúc vì nhóm nghệ nhân với thợ, mở màn là nghệ nhân Vũ Văn Thuấn của làng nghề đúc đồng Ý Yên, nam Định.

Ngoài ra còn phải nói tới một số tác phẩm lừng danh khác được làm bởi những người thợ thôn đúc đồng Ngũ buôn bản như:

Tượng Trấn Vũ bằng đồng đúc đen sinh sống đền cửa hàng Thánh đúc năm 1677
*
Tượng Huyền Thiên Trấn Vũ bằng đồng đen được đúc bởi những nghệ nhân xóm đúc đồng Ngũ Xã

Tuy nhiên, nếu chúng ta đến thăm Ngũ Xã bây chừ thì có lẽ các bạn sẽ tìm thấy nhiều quán phở cuốn rộng là các xưởng đúc đồng. 1 phần sự mai một và biến mất dần của làng nghề đúc đồng Ngũ Xã chắc hẳn rằng do chính … vị trí địa lý của ngôi xóm này.

Như bọn họ đã biết thì xã đúc đồng Ngũ Xã bây giờ là phố Ngũ Xã, phường Trúc Bạch, quận cha Đình, Hà Nội. Như thế hẳn chúng ta cũng hiểu sẽ khá khó mang lại làng này có thể phát triển mạnh mẽ nghề truyền thống đúc đồng.

Xem thêm: Phương phap hoc tieng anh hiệu quả cho người mới bắt đầu, 5 cách học tiếng anh hiệu quả nhất

Do nằm tại vị trí quận trung trung khu hành chính của thủ đô, nên từ cuối thể kỷ 20, do quá trình đô thị hóa, nghề đúc đồng truyền thống ở Ngũ làng được thu khiêm tốn và thay thế sửa chữa bằng những thương mại dịch vụ ẩm thực. Đấy là thời điểm mở ra của món ăn nổi tiếng mà chúng ta thường nghe khi nhắc đến Ngũ Xã: Phở cuốn Ngũ Xã.

Hiện tại đây có chùa Ngũ xóm (tên chữ là Thần quang Tự hay Phúc Long Tự, xây thay kỷ 18, thờ Phật cùng ông tổ nghề Đúc đồng Nguyễn Minh tránh việc lấy tên Thần quang theo chùa chủ yếu thờ ông này sinh sống Nam Định (tức miếu Cổ Lễ) và đền Ngũ xã thờ Mẫu

*
Quang cảnh phía bên trong chùa Ngũ Xã, bố Đình, Hà Nội

Phở Cuốn Ngũ Xã

Nói mang đến Ngũ Xã, người ta sẽ rất có thể nhắc ngay mang lại món phở cuốn Ngũ Xã. Tuy vậy mình gồm thể cam đoan rất ít fan biết là món phở cuốn Ngũ Xã mới chỉ gồm tuổi đời khoảng chừng … gần 20 năm. Trong khi nếu nói truyền trống thì xóm đúc đồng Ngũ Xã tất cả tuổi đời cũng ngót nghét … 500 năm.

Món Phở Cuốn Ngũ Xã lộ diện lần đầu vào khoảng trong thời hạn 2001 – 2002. Ý tưởng ban đầu được cho là của một người sở hữu quán phở thương hiệu Việt ở ngã tư phố Ngũ Xã và Nguyễn xung khắc Hiếu. Anh đem bánh phở cuốn cùng với thịt trườn và chấm nước mắm. Một số người tiêu dùng được thử thấy ngon mồm và phản hồi tốt.

Sau đó từ từ anh thấy được người sử dụng ưa ăn nhập nên cải tiến dần món này nhằm thêm rau xanh sống, thêm chuối hoặc một số loại rau củ rủ quả khác. Đến khoảng trong thời điểm 2004-2005 thì món phở cuốn Ngũ xóm nổi lên như 1 món ăn cực kỳ hot. Nó hot đến nỗi những khách du ngoạn khi đến thủ đô hà nội đều ước ao phải được test món phở cuốn này.

Sau khi khét tiếng thì không hề ít quán phở khác cũng học theo và làm phở cuốn bán cho khách. Cả một thành phố làm và bán phở cuốn nên người ta lấy luôn luôn khu phố làm tên của món phở call là Phở Cuốn Ngũ Xã.

Làng Ngũ thôn Ngày Nay

Trải qua gần như thăng trầm của lịch sử, nghề đúc đồng Ngũ thôn cũng có lúc thịnh, cơ hội suy. Những sản phẩm đúc đồng của Ngũ Xã nổi tiếng khắp những vùng trong cả nước. Vào những năm kháng chiến kháng Pháp và chống Mỹ, cuộc sống đời thường khó khăn, thiếu hụt thốn khiến người dân Ngũ Xã có tác dụng nghề một cách ăn đong, công ty nào làm nhà đấy theo phong cách “sáng sửa cưa, trưa mài đục”, buộc phải thợ đúc siêu nghèo.

Chỉ mang đến năm 1952, khi Thượng tọa ưa thích Vĩnh Tường, Trụ trì chùa Ngũ xóm bấy giờ công ty trương đúc một pho tượng bự Phật Di Đà, bắt buộc trưng dụng tất cả thợ giỏi trong làng, thì xóm nghề mới nhộn nhịp. Sau khoản thời gian đúc pho tượng, làng mạc Ngũ làng mạc lại trở về không gian trầm lắng.

Năm 1954, giải phóng hà nội Hà Nội, nghề đúc chỉ còn lại chút dư âm vì chưng chuyện cúng cúng bắt đầu bước sang tiến trình mới, mọi người không mua các đồ thờ như lúc trước nữa.

Mặt khác, đất nước đang gồm chiến tranh, nguyên vật liệu đồng rất cần thiết cho quốc phòng phải Nhà nước cai quản chặt chẽ, không cho sắm sửa tự do mặt ngoài. Không tồn tại nguyên liệu, lại ít fan mua, tín đồ thợ Ngũ Xã không thể liên tục làm nghề. Để đảm bảo an toàn cuộc sống, họ đề nghị chuyển sang công việc khác. Nghề đúc đồng Ngũ làng mạc cứ gắng mai một dần.

Cho đến hiện thời làng Ngũ Xã đã hết là thôn đúc đồng Ngũ làng mạc nữa. Theo thông tin mới nhất chuyenly.edu.vn đã có được thì hiện tại (năm 2023 ) ở Ngũ Xã chỉ với 2 gia đình đúc đồng truyền thống lâu đời còn đang phân phối các món đồ đồ đồng.